Aktuelno
Februar
13, 2024.
Saopštenje povodom suspendovanja Crne Gore u okviru MEDIA potprograma Kreativne Evrope
Suspenzija Crne Gore u okviru MEDIA potprograma Kreativne Evrope još jednom je ukazala na dva dobro
poznata problema: nedostatak institucionalne memorije i prebacivanje odgovornosti unedogled, i na suštinsku
i sistemsku potrebu za promjenom pogotovo u domenu kulture - koja se ogleda u našem ponašanju i
principima po kojima živimo. Kako je doba grčevite borbe za egzistenciju pa ovakve teme postanu vidljive
javnosti samo onda kada imamo posljedicu, sa ozbiljnom zabrinutošću smo primili vijest o nemogućnosti
apliciranja za potencijalno finansiranje u okviru ovog kraka Kreativne Evrope.
Pozdravljamo navode da je uređivanje audiovizuelnog sektora kompleksno, ali napominjemo i trenutnu i
prošlu i buduću Vladu da su se sistemi za distribuciju sadržaja zajedno sa internetom, konvergencijom medija,
društvenim mrežama i potpunom promjenom načina na koji kreiramo i konzumiramo informacije počeli
razvijati krajem prošlog vijeka (a već smo 24 godine u ovom), te nam kao i u mnogim drugim segmentima
sporo usaglašavanje sa već postojećim regulativama ne bi smjelo biti izgovor. A predugo jeste. I dalje postoji
nedovoljan broj analiza i podataka koji se sakupljaju u ovim oblastima, ali i sistemskog pristupa koji bi i ubrzao i
olakšao usaglašavanje u korist nacionalnog konteksta. Dakle, ovo državu ili ne interesuje ili nema kapaciteta - ili
oboje.
Napomenuli bi i značaj proaktivnosti javne uprave da sarađuje sa sektorom koji je u oblasti kulture i medija
specifičan pa se standardna komunikacija kroz otvorene pozive i slične postojeće mehanizme koji traju
ograničen broj dana ili kroz ograničen broj učesnika ne pokazuje funkcionalnom (mada je to istina za sve
sektore), na šta je već ukazivano kroz različite inicijative. A uzimajući u obzir problem finansijske održivosti u
kombinaciji sa pomenutim nedostacima, informacija da određeni fond nije dostupan nije prihvatljiva.
I ne govorimo samo o pristupu finansijama, već i različitim mogućnostima za razvoj, građenjem kapaciteta i
pristupu evropskom tržištu.
Ne treba zanemariti i činjenicu da zbog svoje prirode Direktiva o Audio-Vizuelnim Medijskim Uslugama
(AVMSD) koja je regulatorni okvir koji je uspostavila Evropska unija radi upravljanja audio-vizuelnim medijskim
uslugama i zaštite potrošača predstavlja osnovu za evropski Akt o Slobodi Medija sa kojim nam usklađivanje
tek slijedi a koji je dalje povezan sa Aktima o Digitalnim Uslugama (DSA), Digitalnim Marketima (DMA) i
Vještačkoj Inteligenciji (AI Act). Važno je ovo imati u vidu jer je informacija o suspenziji naše države iz MEDIA
potprograma alarm za usklađivanja koja slijede, a koja obuhvataju više oblasti nego Direktiva o kojoj je
riječ, a tehnologija, vještačka inteligencija i način komuniciranja evoluiraju na dnevnom nivou. Dakle debelo
kasnimo, i vrijeme je da se ili prione i radi, ili neko konačno snosi odgovornost.
Ovakve situacije nijesu problem samo kulture ili samo medija već problem na nivou cijele države, pogotovo
kada za puno važnih stvari zavisimo od toga koliko ćemo biti glasni i time ubrzati ''redosled'' za usvajanje ne
samo ovog već i drugih zakona koji u nacrtima čekaju mjesece i godine. I tek onda ide sad već retoričko pitanje
– a đe je primjena?
Snežana Nikčević, NVO 35mm
