Mediji “upodobe” poneku vijest na način koji je na ivici objektivnosti, pokazala je Analiza crnogorskih medija o standardima, manipulacijama i objektivnom izvještavanju Sindikata medija Crne Gore koja je urađena u okviru projekta „DO – Investigative journalism, DISCOVER – Media literacy” (Istražuj kao novinar/ka! Otkrij medijsku pismenost!).

Pomenuta analiza predstavljena je na završnom događaju koji je održan u srijedu 27. novembra u Podgorici, na Fakultetu političkih nauka (FPN), kojim je završen višemjesečni projekat koji je sprovela NVO „35mm“ u saradnji sa FPN, Sindikatom medija Crne Gore (SMCG) i Mrežom za istraživanje organizovanog kriminala i korupcije (LUPA), uz finansijsku podršku Ambasade SAD-a u Podgorici.

Direktor NVO “35mm” Darko Ivanović je u uvodnom izlaganju napomenuo da su studenti radili na istraživačkim pričama koje su objavljene u mejnstrim medijima i koje su bile na naslovnicama. Iskoristio je priliku da najavi popularnu emisiju Robin Hud koja je prerasla u regionalni projekat i biće uskoro emitovana u Crnoj Gori i regionu.

Šefica odsjeka za medije i kulturu Ambasade Sjedinjenih Američkih Država u Crnoj Gori, Nikol Galager kazala je da je Ambasada sa zadovoljstvom podržala projekat koji je edukovao mlade da se suprostave medijskim propagandama i propustima u medijima.

„Crnogorski mediji su dio i našeg regionalnog prorgama vrijednog nekoliko miliona dolara. Kada mediji nisu nezavisni oni ne plasiraju prave informacije. SAD želi da pomogne medijima i građanima da se suprotstave manipulacijama i neistinitim medijskim naslovima. Ohrabrujemo vlast da medijska pismenost bude dio obrazovnog sistema. Želimo da Crna Gora bude zemlja u kojoj niko nije iznad zakona“ – zaključila je Galager.

Analiza, koju je predstavila predsjednica Sindikata medija Marijana Camović obuhvatila je 7.746 analiziranih tekstova koji su u periodu od 20. januara do 20. aprila 2019. godine objavljeni u dnevnim novinama Dan, Vijesti, Pobjeda i Dnevne novine, kao i jedinoj crnogorskoj agenciji Mina (i Mina biznis).

Kako je navela 70 odsto tekstova objavljeno je uz konsultovanje samo jednog izvora, dok 15 odsto analiziranih tekstova sadrži neki oblik manipulacije.

„To se češće dešava u naslovu nego u tekstu, i često se pribjegava afirmaciji biznisa kroz skriveni marketing. Nema imunih na senzacionalističke naslove i svi mediji “upodobe” poneku vijest na način koji je na ivici objektivnosti“ – rekla je Camović.

Tokom predstavljanja analize saopštila je da je u 69 odsto slučajeva povod za objavljivanje  tekstova  bio aktuelni događaj, te da najviše medijski inciranih tekstova –  imaju Dan (8 odsto) i Vijesti (7 odsto).

„Preovladavale su kratke vijesti sa gotovo 44 odsto, kao i profesionalno napisani tekstovi. Svaki peti tekst u naslovu imao neki vid manipulacije. Nekoliko desetina tekstova nijesu imali izvore. Analiza je pokazala da s tekstovi pišu sa jednim, najviše dva izvora, dok je u 68,5 odsto konsultovan samo jedan izvor a dva izvora u nešto više od 14 odsto tekstova“ – neki su od podataka saopštila je predsjednica SMCG.

Na događaju su prestavljeni i rezultati mentorskog i istraživačkog rada, kao i aktivnosti koje su uslijedile nakon treninga.

Rukovoditeljka studijskog programa Medijske studije i novinarstvo  na FPN-u prof. dr Nataša Ružić, istakla je zadovoljstvo učešćem fakulteta kao partnera u projektu.

„Ovo je bila prilika da studenti nauče nešto novo. Bila sam mentorka timu koji se bavio odlaskom mladih iz države, što je rezultiralo tekstom koji je objavljen u Vijestima“ – rekla je Ružić.

Novinar Vladimir Otašević iz organizacije LUPA istakao je da je bio mentor studentima koji su radili na istraživačkim tekstovima o: podvodnom kablu, nelagalnom oružju i nafti u crnogorskom podmorju. Tekstovi su, prema riječima Otaševića, bili potkrijepljeni dokumentacijom i objavljeni na sajtu pomenute organizacije i dnevnih novina Dan.

„Mentorstvo mi je pomoglo da zaista shvatim da želim da se bavim istrazivačkim novinarstvom. Tokom obuke u meni se probudio žar. Obuka je bila odlična šansa da se iz Italije vratim kući. Praksa je ključna za novinare“ – istakla je Bojana Moškov, studentkinja Fakulteta političkih nauka.

Nikolina Tomović iz Radija KRŠ, kazala je da su im radionice pomogle da znanja i vještine podijele sa drugima i napomenula da treba da stvaramo mladu populaciju koja je osviješćena.

„Ja sam biolog ali mediji su mi  uvijek bili zanimljivi. Jedan od primjera je i vijest  o krokodilu  na Gorici koji je objavila agencija Mina. Koleginica je rekla da je u objavljeno da se krokodil nalazi u blizini naše kancelarije i mi smo tada izašle na teren. Na poslijetku se ispostavilo da je u pitanju igračka. Na žalost, mediji bez provjere stanja na terenu daju informacije tj. dezinformacije“ – zaključila je Marija Stanišić iz Centra za proučavanje i zaštitu ptica, koja je bila učesnica projekta.

Analiza SMCG FINAL