Štampani mediji su, uglavnom, poštovali Kodeks novinara/novinarki Crne Gore prilikom izvještavanja o marginalizovanim grupama kao što su mladi i maloljetnici, žene, Romi i Egipćani, LGBTIQ populacija, osobe sa inaviliditetom, žrtve nasilja u porodici i (bivši) korisnici droga. Od pomenutih grupa, LGBTIQ osobe i bivši zavisnici i dalje su najnezastupljeniji.

Kulturni i sportski život, zatim obrazovanje i zapošljavanje marginalizovanih grupa teme su u kojima se ove grupe uglavnom pominju. Posvećena im je, uglavnom, osmina strane. Pomenute grupe su predstavljane na neutralan način dok je novinarska forma većinom bila izvještaj.

Monitoringom štampe, koji je realizovan tokom aprila 2018. godine, primijećeno je da su štampani mediji u 274 teksta izvještavali o marginalizovanim grupama. Monitoringom su obuhvaćeni dnevni listovi: Vijesti, Dan, Pobjeda i Dnevne novine. U toku decembra prošle godine i januara ove, broj tekstova bio je 491.

Monitoring štampe je pokazao da u izvještavanju o marginalizovanim grupama, kao što su mladi i maloljetnici, žene, Romi i Egipćani, LGBTIQ populacija, osobe sa inaviliditetom, žrtve nasilja u porodici i (bivši) korisnici droga, prednjači dnevni list Dan sa 166 tekstova. Zatim slijedi Pobjeda sa 60, Dnevne novine 32 i Vijesti sa 16 tekstova.

Kada su u pitanju kategorije o kojima mediji najčešće pišu prednjače djeca i mladi sa ukupno 202 objave, zatim Romi i Egipćani 36, osobe sa invaliditetom 17, žene žrtve porodičnog nasilja 10, dok se LGBTIQ osobe i (bivši) korisnici droga pominju u po četiri teksta. Najviše objava o pomenutim grupama bilo je ponedjeljkom – ukupno 53. Tekstovi su većinom potpisani inicijalima – čak 252, punim imenom i prezimenom 12, prezimenom šest, dok u dvije objave nije bilo potpisa.

Prostor koji ove grupe zauzimaju je u čak 198 tekstova bio do osmine strane. U 37 tekstova radilo se o četvrtini strane, a polovinu strane zauzelo je 18 tekstova. Pomenute grupe su u samo šest objava dobile cijelu stranu, potom 12 puta polovinu ili jednu stranu, dok su u samo tri slučaja tekstovi zauzimali dvije ili više strana. U posmatranom periodu je samo u pet navrata tekst o pomenutim grupama zauzimao naslovnu stranu, dok se u svim ostalim nije našao na naslovnici.

Kodeks novinara/novinarki Crne Gore je uglavnom poštovan pa je u posmatranom periodu, kada se govori o kontekstu teksta, bilo najviše neutralnih tekstova 259, pretežno pozitivnih devet dok je pretežno negativnih bilo šest. Grupe su u većini objavljenih tekstova neutralno predstavljane – 261, zatim pozitivno osam, dok je negativnog predstavljanja pomenutih grupa bilo u pet tekstova. Podsjećamo na smjernice u vezi sa Načelom četiri Kodeksa novinara da „novinari i novinarke naročito moraju da imaju na umu da pominjanje nacionalne, vjerske, etničke i druge manjinske pripadnosti osumnjičenog i žrtve može izazvati ili produbiti predrasude prema manjinskim grupama“.

Forma koju su novinari birali da predstave marginalizovane grupe bila je forma izvještaja u čak 271 objavi, komentaru dva puta, dok su se ostale forme pojavile jednom. Kao izvor informacija novinari su u većini slučajeva koristili samo jedan izvor – 157 puta, zatim dva izvora 45, dok u 35 tekstova nije bio naveden izvor informacija. Pripadnici marginalizovanih grupa bili su izvor informacija u 12 tekstova.

Stereotipi o marginalizovanim grupama zabilježeni su u tri objave, dok je 271 tekst bio bez stereotipa. Tekstove su pratile adekvatne fotografije u čak 245 tekstova, dok je bez fotografije bilo 29 tekstova.

Monitoringom, u toku aprila 2018. godine, zabilježeno je da pravo na privatnost i pravo na pretpostavku nevinosti nisu prekršeni čime su ispoštovana Osnovna načela Kodeksa novinara/novinarki Crne Gore.

Medijske organizacije, 35mm i SAFRA (Radio KRŠ), sprovode u Crnoj Gori projekat „(Ne)Zastupljeni u medijima“, sa ciljem poboljšanja vidljivosti maloljetnijih i marginalizovanih grupa, kao što su žene, Romi i Egipćani, LGBTIQ populacija, osobe sa inaviliditetom, žrtve nasilja u porodici i (bivši) korisnici droga. Projekat finansira ambasada Australije u Beogradu.

S poštovanjem,

Kristina Ćetković, koordinatorka medijskog programa